Skrzynka pytań i odpowiedzi. Wytrzymałość wejść częstościomierza AN870

W tej rubryce przedstawiane są odpowiedzi na wybrane pytania dotyczące elektroniki, zawarte w komentarzach do postów i filmów, nadsyłane przez Patronów i Mecenasów oraz innych Czytelników za pomocą kanałów podanych na stronie: Zapytaj, odpowiedz.

Dzień dobry (…) przeglądałem artykuły na temat AN870 i nawet zakupiłem dwie sztuki. Mam jednak pytanie odnośnie do pomiaru częstotliwości. Po ustawieniu pokrętła na Hz, można mierzyć częstotliwość, ale nie znalazłem, jaki maksymalny poziom sygnału w woltach można mierzyć, aby nie uszkodzić miernika. Wydaje mi się, że w granicach 5 V, ale nie znalazłem w instrukcji konkretnej wartości. W instrukcji serwisowej znalazłem tylko wzmiankę typu Low voltage. Jeszcze znaczek Hz jest przy pomiarze napięcia przemiennego AC i w instrukcji jest wzmianka High voltage. Byłbym wdzięczny za pomoc (…)

Przypominam, że multimetr ANENG o oznaczeniu AN870 to w rzeczywistości multimetr ZT219 produkowany przez chińską firmę ZOTEK pod różnymi markami. Kupując odpowiednio dużą partię, można sobie zamówić wersję pod swoją własną marką, z indywidualnym opisem, ewentualnie z innym wyposażeniem. Między innymi na polskim rynku multimetry te dostępne są pod marką YATO i są sprzedawane przez firmę Toya – rysunek 1. Co ciekawe multimetr sprzedawany przez Toya ma lepsze wyposażenie – przewody pomiarowe są silikonowe i mają ostrzejsze końcówki, czyli znacznie lepsze, niż w oryginalnych chińskich wersjach. Wszystkie takie wersje zawierają ten sam multimetr ZT219.

Według posiadanych przeze mnie informacji, multimetr ZOTEK ZT219 ma certyfikat CAT. To oznacza, że producent poważnie traktuje klientów. Jednak trzeba mieć świadomość dwóch ważnych kwestii.

Po pierwsze, kategoria CAT dotyczy tylko odporności na przepięcia występujące w sieci energetycznej.
W największym uproszczeniu, kategoria CAT wskazuje tylko, że w przypadku wystąpienia w sieci 230 V/400 V przepięć o określonej amplitudzie i czasie, multimetr nie wybuchnie w ręku operatora. Kategoria CAT niewiele, a praktycznie nic nie mówi o kwestiach, które poruszył Autor pytania.

Po drugie, trzeba mieć świadomość, że odmiany multimetru ZT219 dostępne pod różnymi markami to nie jest certyfikowany sprzęt profesjonalny dla elektryków. Ja napisałem kilka artykułów na temat AN870 (ZT219) i aktualnie uważam, że jest to najlepszy multimetr dla hobbysty (i nie tylko). Najlepszy gdy chodzi o stosunek parametrów i możliwości do śmiesznie niskiej ceny, niewiele wyższej od 100 zł.

Jak na tę cenę możliwości pomiarowe i parametry są rewelacyjne, a to dzięki nowoczesnej, prostej konstrukcji i programowej kalibracji. Tak, ale jednocześnie taka cena oznacza, że konstrukcja jest oszczędnościowa i zapewne zawiera kompromisowe rozwiązania. Dowodem jest bardzo uproszczona specyfikacja, w której brakuje szeregu ważnych informacji, między innymi właśnie dotyczących ryzyka uszkodzenia przyrządu wskutek podania na wejścia zbyt silnych sygnałów. Brak takich informacji przy śmiesznie niskiej cenie budzi słuszne obawy, czy aby producent zbytnio nie zaoszczędził na obwodach ochronnych wejść? Otóż nie jest tak źle.

Przyrząd jest dość dobrze zabezpieczony – szczegóły za chwilę. Ale obawy generalnie są słuszne, bo producent w instrukcji obsługi pomija ważną kwestię odporności na przeciążenia. Ja, gdy niedługo po pojawieniu się przyrządu na rynku zastanawiałem się, czy go kupić, miałem te same wątpliwości: jak jest z zabezpieczeniami?

Z jednej strony kusiła mnie obecność miliwoltomierza o znakomitej rozdzielczości 1 mikrowolta oraz fakt, że na zakresie miliwoltomierza jest to elektrometr o rezystancji wejściowej wielokrotnie większej niż typowe 10 megaomów. Z drugiej strony, powstrzymywały mnie lakoniczne ostrzeżenia, że nie należy przekraczać nominalnych wartości napięć i prądów. Pierwotnie wywnioskowałem z tego, że obwód miliwoltomierza, który jest oddzielony od woltomierza, ma bardzo słabe zabezpieczenie lub że nie ma go w ogóle. Okazało się, że wcale tak nie jest!

Wcześniej jedyną metodą sprawdzenia tego było rozrysowanie schematu „z natury”, czyli reverse engineering. Przyznam, że nie znalazłem czasu, żeby się tym zająć. Poprzestałem na obejrzeniu płytki multimetru i stwierdzeniu, że są tam dość dobre, bo ceramiczne bezpieczniki, są warystory i zabezpieczające elementy półprzewodnikowe, których nie identyfikowałem. Potem gdzieś w odmętach Internetu znalazłem schemat ideowy tego multimetru. Schemat pokazany na rysunku 2.

Nie wiem, czy ten rysunek pochodzi od wytwórcy, czy jest to jedynie efekt reverse engineering?

Nie ma więc gwarancji, że ten schemat jest w każdym szczególe wierny. Jednak ogólnie biorąc, wygląda na sensowny i prawidłowy. Wszystko wskazuje, że na jego podstawie można prawidłowo określić, jak są zbudowane obwody ochronne.

(…)

——– ciach! ——–

To jest tylko fragment artykułu, którego pełna wersja ukazała się w numerze listopadowym czasopisma Zrozumieć Elektronikę (ZE 11/2024). Czasopismo aktualnie nie ma wersji drukowanej na papierze. Wydawane jest w postaci elektronicznej (plików PDF). Pełną wersję czasopisma znajdziesz na moim profilu Patronite i dostępna jest dla Patronów, którzy wspierają mnie kwotą co najmniej 10 zł miesięcznie. Natomiast niepełna, okrojona wersja, pozwalająca zapoznać się z zawartością numeru ZE 11/2024 znajduje się tutaj.

Piotr Górecki

 

Uwaga! Osoby, które nie są (jeszcze) moimi stałymi Patronami, mogą nabyć PDF-y z pełną wersję tego numeru oraz wszystkich innych numerów czasopisma wydanych od stycznia 2023, „stawiając mi kawę” (10 złotych za jeden numer czasopisma w postaci pliku PDF).
W tym celu należy kliknąć link (https://buycoffee.to/piotr-gorecki), lub poniższy obrazek

Następnie wybrać:
– jeśli jeden numer ZE – 10 zł,
– jeśli kilka numerów ZE – WSPIERAM ZA. I tu wpisać kwotę zależną od liczby zamawianych numerów – wydań (N x 10 zł),
Wpisać imię nazwisko.
Podać adres e-mail.
Koniecznie zaznaczyć: „Chcę dołączyć wiadomość dla Twórcy” i tu wpisać, który numer lub numery ZE mam wysłać na podany adres e-mailowy. Jeśli ma to być numer z tym artykułem trzeba zaznaczyć, że chodzi o ZE 11/2024.
UWAGA!!! E-mail z linkiem do materiałów (weTransfer) wysyłamy zazwyczaj w ciągu 24 godzin. Czasem zdarza się jednak, że trafia do spamu. Jeśli więc nie pojawi się w ciągu 48 godzin prosimy sprawdzić w folderze spam, a ewentualny problem zgłosić na adres: kontakt@piotr-gorecki.pl.