Podstawy automatyki – Bezpieczeństwo

Jednym z ważnych tematów w automatyce jest bezpieczeństwo. Układ sterowania, układ automatyki musi zapewniać użytkownikowi bezpieczeństwo. W jaki sposób można je zapewnić? Czy jest to łatwe zadanie? Z czego składają się obwody bezpieczeństwa?

Podstawy

Zatrzymanie awaryjne – zostają zatrzymane wszelkie ruchy maszyny, które mogą być niebezpieczne dla użytkownika.

Wyłączenie awaryjne – powoduje odcięcie zasilania maszyny w przypadku zagrożenia po stronie elektrycznej – porażenia prądem.

W większości przypadków większy priorytet ma zatrzymanie awaryjne, jednak wszystko zależy od wykonanej analizy ryzyka.

Obwody bezpieczeństwa mogą być zbudowane jako jednokanałowe lub dwukanałowe – wówczas kontrola stanu elementów jest wykonywana przez dwa niezależne od siebie kanały, co zmniejsza ryzyko nieprawidłowego zadziałania obwodu.

Po zadziałaniu wyłącznika awaryjnego maszyna nie może sama się uruchomić, wymagane jest ręczne skasowanie obwodu bezpieczeństwa.

Wyłączniki awaryjne

Podstawowym elementem obwodu bezpieczeństwa jest wyłącznik awaryjny, zwany z angielskiego EMERGENCY STOP (E-STOP) lub z niemieckiego NOT-AUS (fotografia 1 przedstawia rodzinę wyłączników PITestop – źródło: www.pilz.com). Zazwyczaj jest to przycisk koloru czerwonego w kształcie grzybka (łatwość użycia) z żółtą obramówką. Po zadziałaniu może być odblokowany przez wyciągnięcie, przekręcenie lub za pomocą kluczyka.

Przyciski te mają zwykle jeden lub dwa styki NC, które są wykorzystane w obwodzie bezpieczeństwa, oraz styk NO służący do sygnalizacji zadziałania (nieobowiązkowy).
(…)

——– ciach! ——–

To jest tylko fragment artykułu, którego pełna wersja ukazała się w numerze listopadowym czasopisma Zrozumieć Elektronikę (ZE 11/2024). Pełną wersję czasopisma znajdziesz pod tym linkiem. Natomiast niepełna, okrojona wersja, pozwalająca zapoznać się z zawartością numeru ZE 11/2024 znajduje się tutaj.

Mateusz Ostrycharz
elektryk.mo@gmail.com

Uwaga! Wskazówki, jak nabyć archiwalne numery znajdują się na stronie: https://piotr-gorecki.pl/n11

Chodzi o ZE 11/2024.